Fotografietips
Landschapsfotografie: 13 tips voor beginners
Onze wereld barst van de adembenemende uitzichten: van oneindige weidevelden tot imposante bergketens die smeken om vastgelegd te worden door jouw camera. Met het mooie weer dat ons naar buiten lokt, krijg je de perfecte kans om je fotografievaardigheden te vergroten. Deze blogpost laat je zien hoe je actief de basisprincipes van landschapsfotografie oppakt en verbluffende landschapsfoto’s maakt.
1. Wat is landschapsfotografie?
Landschapsfotografie focust op het vastleggen van uitgestrekte scènes in de natuur, zoals weilanden, bergen, valleien, wateren en bossen, vaak met het doel de grootsheid en schoonheid van een plek te benadrukken. Het draait om het creëren van een gevoel van ruimte en plaats, waarbij de compositie, het licht en het perspectief allemaal bijdragen aan het overbrengen van de essentie van dat landschap.
2. Niet elke weersomstandigheid is ideaal
Elke weersomstandigheid biedt een kans om het alledaagse om te toveren tot het buitengewone. Maar niet elke weersomstandigheid is ideaal. Bij een ideale weersomstandigheid kun je denken aan de serene ochtendmist die het landschap in een sluier van mysterie hult, tot de zachte gloed van een bewolkte dag die de schaduwen minimaliseert en de natuurlijke kleuren doet opleven. Ook de magie van het gouden uur, wanneer de zon het landschap baadt in een warme, gouden gloed, onthult de ware schoonheid van het landschap in zijn meest flatterende licht.
Minder ideaal is de felle middagzon. Fotograferen in de directe middagzon kan leiden tot overbelichte beelden met harde schaduwen en hoog contrast, wat details in het landschap kan verbergen. Hoewel regen interessante elementen en sfeer kan toevoegen, maakt zware regenval het technisch moeilijk om scherpe foto's te maken door beperkt licht en de noodzaak om je apparatuur te beschermen. Ten slotte kan sterke wind het moeilijk maken om stabiele opnamen te maken, vooral met langere belichtingstijden, en kan het beweging in bomen en gras veroorzaken. Dit kan ongewenst zijn als je op zoek bent naar scherpe details.
Tip: Door zorgvuldig weervoorspellingen te volgen, kun je onaangename verrassingen vermijden.
3. Landschapsfotografie per seizoen: voor- en nadelen
De winter kan lastig zijn vanwege de korte dagen en soms extreem koude temperaturen, dit maakt niet alleen het fotograferen oncomfortabel maar verkort ook aanzienlijk de batterijduur van de camera. Sneeuw en ijs kunnen echter prachtige landschapsfoto’s opleveren.
De lente wordt over het algemeen als een geweldig seizoen voor landschapsfotografie gezien vanwege de bloeiende flora en de vaak dynamische weersomstandigheden. Modder en onvoorspelbaar weer kunnen echter een uitdaging vormen.
De zomer biedt lange dagen en over het algemeen betrouwbaar weer, maar kan leiden tot harde schaduwen en oververzadigde foto’s tijdens de middaguren. De hitte kan ook een uitdaging zijn, zowel voor de fotograaf als voor de apparatuur.
De herfst staat bekend om zijn rijke kleuren en zacht licht, wat ideaal kan zijn voor landschapsfotografie. De veranderende weersomstandigheden en naderende winter kunnen echter soms onvoorspelbaar zijn.  
4. Welke lens gebruik je voor landschapsfotografie?
Creëer direct je wanddecoratie
Voordat je begint met het perfectioneren van je camera-instellingen, is het belangrijk om de juiste lens erbij te pakken. Een groothoeklens is perfect voor landschapsfotografie, omdat deze een breder beeld vastlegt en je dus zoveel mogelijk van het landschap op de foto krijgt. Een groothoeklens zorgt ook voor meer scherptediepte, waardoor alle details in het landschap goed tot hun recht komen op de foto.  
5. Gebruik een statief
Een statief is onmisbaar in landschapsfotografie omdat het zorgt voor stabiliteit, wat belangrijk is bij het maken van scherpe foto's, vooral bij lange belichtingstijden of bij weinig licht. Het maakt ook precieze composities mogelijk, omdat je de camera in een vaste positie kunt zetten en rustig je beeld kunt samenstellen zonder je zorgen te maken over bewegingsonscherpte. Daarnaast stelt een statief je in staat om te experimenteren met verschillende instellingen, zoals lange sluitertijden voor het vastleggen van bewegende elementen zoals water of wolken, zonder het risico van cameratrilling.  
6. Werk met een grote scherptediepte
Scherptediepte is een professionele fotografieterm en beschrijft het gebied van de foto dat scherp staat afgebeeld. De scherptediepte die je in je foto wilt, stel je in met je diafragma. Bij landschapsfotografie raden we een hoog f-getal aan, zoals f/16 of f/20, zodat alles van de voorgrond tot de achtergrond scherp is en je zoveel mogelijk van de mooie details ziet. De hoeveelheid scherptediepte in een foto is afhankelijk van je camera, je lens én natuurlijk je persoonlijke voorkeur, dus wees niet bang om met de instellingen te experimenteren.
Tip: Het volgende ezelsbruggetje helpt je de werking te snappen: laag getal (bijvoorbeeld f/4) weinig scherptediepte, groot getal (bijvoorbeeld f/16) veel scherptediepte.
7. Haal het meeste uit je sluitertijd
Omdat je in een natuurlijke omgeving fotografeert, heb je te maken met de natuurlijke elementen. De natuur doet natuurlijk wat zij zelf wil en zal niet voor de foto stil blijven staan. Een stromend riviertje in een berglandschap, grazende koeien in een weiland of zeilboten op een groot meer; door middel van de juiste sluitertijd kun je de actie in het statische landschap mooi op beeld krijgen.
De sluitertijd, uitgedrukt in seconden of fracties daarvan, bepaalt hoe lang je camerasluiter open blijft. Een hogere sluitersnelheid, zoals 1/1000, laat minder licht op de camerasensor vallen dan een langzamere sluitertijd van 1/10, wat belangrijk is voor het reguleren van de belichting. Een langere sluitertijd maakt het mogelijk om beweging vast te leggen, wat vooral bij weinig licht, zoals 's nachts, of voor artistieke effecten zoals het vloeiende water, ideaal is. Bij een lange sluitertijd is het gebruik van een statief essentieel om bewegingsonscherpte te voorkomen.  
8. Denk aan de regel van derden
Denk bij het maken van je foto aan de compositieregels. Een algemene maar effectieve compositietechniek is de regel van derden, waarmee je de kwaliteit van je foto meteen naar een hoger niveau tilt. Zie je iets aan de horizon wat de focus op je foto verdient? Gebruik dan deze compositieregel om juist dat deel goed naar voren te laten komen in het weidse landschap.
Zo ga je te werk: verdeel het landschap eerst door middel van twee horizontale en twee verticale lijnen, waardoor een raster van drie bij drie ontstaat. Plaats vervolgens belangrijke elementen in de afbeelding dichtbij een van deze lijnen of nabij een van de vier snijpunten van het raster. Als je het onderwerp meer rechts of links plaatst, ziet je foto er natuurlijker uit dan wanneer je het onderwerp in het midden van het beeld plaatst. Foto’s die aan de regel van derden voldoen, zien er trouwens ook fantastisch uit als je ze afdrukt, bijvoorbeeld voor aan de muur in de woonkamer.
Tip: Maakte je tijdens het fotograferen geen gebruik van de regel van derden? Dat is geen enkel probleem. Je kunt je foto’s achteraf bewerken, zodat ze alsnog voldoen aan deze compositieregel.
9. Maak gebruik van de effecten van water
Let bij het fotograferen van een landschap op bewegingen van water. Hoewel je misschien niet van plan was een meer of een rivier vast te leggen, bieden deze vaak geweldige mogelijkheden voor prachtige foto’s – zorg er dus voor dat je deze aangrijpt! Stel eerst je statief op en experimenteer met verschillende sluitertijden voor de juiste instelling. Een lange sluitertijd zorgt voor vloeiende waterbewegingen en kalme reflecties. Bij een korte sluitertijd bevriest het bewegende water op de foto, terwijl het in werkelijkheid snel voorbij stroomt. Afhankelijk van wat je met de foto wilt bereiken, kan water drama en actie aan je landschap toevoegen of juist een serene en ontspannen sfeer creëren. 
10. Een krachtige voorgrond
Een sterke voorgrond transformeert landschapsfoto's door diepte en perspectief toe te voegen. Het leidt de blik naar het hart van de scène, of dat nu een majestueuze berg, serene vijver of weids bos is. Kies iets boeiends voor de voorgrond - een levendige bloem, opmerkelijke rots of een persoon - om schaal te bieden en de foto tot leven te brengen.  
11. Reflecties in de vroege ochtend
Water als ‘spiegel’ gebruiken is een populaire methode om prachtige landschapsfoto’s te maken. Reflecties van het landschap in het water trekken direct de aandacht en voegen diepte toe aan de foto. Rimpelingen in het water voegen textuur en beweging toe, waardoor de foto nog boeiender wordt. Ben je hier enthousiast over? Profiteer dan van de vroege ochtendmist rond zonsopgang voor magische foto’s tijdens het gouden uur.
12. Versterk je landschapsfoto’s met filters
Filters zijn onmisbaar voor elke landschapsfotograaf om dynamische luchten en waterpartijen tot hun recht te laten komen. Met een polarisatiefilter verminder je reflecties op wateroppervlakken, verbeter je de helderheid van het water en geef je de lucht een intensere blauwe tint. Grijsverloopfilters helpen de belichting tussen een lichte hemel en een donker landschap te balanceren, ideaal voor het vastleggen van uitgestrekte horizonnen. Neutral Density (ND) filters maken langere sluitertijden mogelijk voor een zijdezacht effect bij stromend water.  
13. Verken landschappen vanuit de lucht
Dronefotografie biedt nieuwe kansen voor het vastleggen van landschappen. Fotografen kunnen hiermee opvallende landschappen op beeld brengen die vanaf de grond niet te zien zijn. Stel je voor dat je van bovenaf kijkt en de veranderende natuur ziet, zoals gebieden waar het water het landschap vormt of velden vol kleurrijke bloemen in de lente. Met dronefotografie kun je deze scènes op een nieuwe manier bekijken en waarderen, waardoor je unieke foto’s kunt maken die de schoonheid van het landschap benadrukken.
